Chrapanie / 17 maja 2022

Jak leczyć chrapanie?

Kobieta starająca się powstrzymać chrapanie mężczyzny za pomocą spinacza do bielizny

Chrapanie należy do jednych z najbardziej uciążliwych, a zarazem najbardziej bagatelizowanych przypadłości. Dolegliwość ta dotyka wiele osób i może stać się problemem każdego, gdyż jej przyczyny bywają różne. Chrapanie jednak często jest uznawane za coś wstydliwego i nieszkodliwego. Sporo osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo może być ono niebezpieczne. Nie tylko pogarsza jakość snu i tym samym jakość życia, ale może przyczynić się do powstania poważnych chorób, a nawet zagrażać życiu – dlatego też chrapanie powinno być uznawane jako problem, którego należy jak najszybciej się pozbyć. Jakie są przyczyny tej dolegliwości i na czym polega leczenie chrapania?

Czym jest chrapanie?

Co to tak właściwie jest chrapanie? To przypadłość, która nie jest uznawana za chorobę, ale jest objawem zaburzeń oddychania, które pojawiają się w nocy podczas snu. Może być ona spowodowana różnymi przyczynami – nie tylko zdrowotnymi, ale może być również objawem poważniejszego schorzenia. Każdy jednak na pewno zgodzi się ze stwierdzeniem, że chrapanie jest uciążliwe i sprawia problem nie tylko osobom, które borykają się z tą dolegliwością, ale i dla jej domowników. Chrapanie jest ogromnym problemem szczególnie dla partnerów, którzy śpią z chrapiącym w jednym łóżku bądź innych osób, które śpią w tym samym pomieszczeniu albo po drugiej stronie za cienką ścianą. Kłopot sprawia głośność dźwięków, jakie wydobywa w nocy chrapiący – chrapanie może osiągać nawet bardzo duże natężenie do 90 decybeli. Dla porównania warto zwrócić uwagę na kosiarkę do trawy, którą słychać nawet na czwartym piętrze i przy zamkniętych oknach. Takie urządzenia wytwarza hałas zwykle o natężeniu od 70 do 95 decybeli. Osoba, która chrapie, może być zatem głośniejsza od takiej kosiarki do trawy. Trudno wyobrazić sobie, że można spokojnie zasnąć i po prostu wyspać się tuż obok tak głośnych i uciążliwych dźwięków. Jeśli chodzi o chrapanie, leczenie jest dolegliwości jest ważne nie tylko dla osoby chorej, ale i dla wszystkich domowników.

Na czym polega chrapanie?

Powody, przez które człowiek chrapie mogą być bardzo różne i bardziej lub mniej niebezpieczne dla zdrowia. Niekiedy dolegliwość ta jest spowodowana utrudnionym przepływem powietrza przez gardło. Co się wtedy dzieje? Podczas snu człowiek ma zwężone gardło (i to znacznie) – tylna gardziel opada w dół i dotyka nasady języka, tym samym brakuje miejsca na swobodny przepływ powietrza, ponieważ powstaje zaledwie drobna szczelina, dzięki której można normalnie oddychać w nocy. Powietrze, które przechodzi wtedy przez górne drogi oddechowe wprawia w ruch ścianki, które są wiotkie, i tym samym przyczynia się do powstania wibracji języka oraz gardzieli. Problemy, czyli głośne dźwięki, pojawiają się wtedy, kiedy przepływ powietrza jest zbyt mały. Takie dźwięki określane są jako chrapanie.

Jakie są przyczyny chrapania?

Bardzo dużo osób boryka się z chrapaniem. Dlaczego niektórzy mogą spać spokojnie, a inni każdej nocy chrapią? Przyczyny tej dolegliwości bywają różne. Wśród najczęstszych powodów wyróżnia się:

krzywa przegroda nosowa – problem ten może być wrodzony lub nabyty na skutek różnego rodzaju urazów, które mogą powstać podczas wypadku czy bójki;
niedrożność nosa, która jest spowodowana obecnością polipów w jamie nosa;
przerost bądź obrzęk małżowin nosowych;
przerost nasady języka i języka;
przerost migdałków;
niewłaściwa budowa podniebienia miękkiego, co sprawia, że podniebienie jest bardzo wiotkie i zbyt miękkie;
inne wrodzone wady anatomiczne związane z górnymi drogami oddechowymi;
obniżenie napięcie mięśni gardła czy języka;
przyjmowanie leków zwiotczających mięśnie (do takich preparatów można zaliczyć m.in. leki antydepresyjne i uspokajające);
alergie;
palenie papierosów;
nadprogramowe kilogramy;
spanie na wznak.

Powyższe czynniki sprawiają, że chrapanie pojawia się każdej nocy. Dolegliwość ta może również pojawiać się od czasu do czasu u osób, których powyższe schorzenia w ogóle nie dotyczą. Chrapanie może pojawić się od czasu do czasy z powodu:

dużego zmęczenia;
dużego wysiłku fizycznego w ciągu dnia;
spożycia sporej ilości alkoholu;
niedrożności dróg oddechowych, która jest spowodowana zapaleniem zatok bądź przeziębieniem.

Chrapanie może pojawić się również z wiekiem. Nie bez znaczenia jest także płeć człowieka. Przypadłość ta nie często dotyka osoby młode (w tym również dzieci). Chrapanie u kobiet może pojawić się po menopauzie, zaś w przypadku mężczyzn dolegliwość ta pojawia się często po 40 roku życia. Dlaczego się tak dzieje? Według statystyk właśnie wtedy panowie zaczynają zmagać się z nadwagą lub otyłością oraz nadciśnieniem tętniczym. W tym wieku sporo osób ma również problem z paleniem papierosów. Po długich latach palenia chrapanie jest „naturalnym” objawem. Biorąc pod uwagę płeć – to mężczyźni zdecydowanie częściej miewają problemy z chrapaniem niż kobiety. Ma to związek z budową anatomiczną szyi. Panowie posiadają większą ilość mięśni oraz tkanek, dlatego też ten problem dotyka ich znacznie częściej. Chrapanie rzadko dotyka młodych osób, ale kiedy już wystąpi w przypadku dzieci to jest zwykle spowodowane infekcjami, z którymi najmłodsi często mają problem. Częste choroby dziecka mogą przyczynić się do zwiększenia rozmiaru trzeciego, co ma wpływ na przepływ powietrza. Dziecko może chrapać również wtedy, kiedy jest przeziębione, ma zapalenie zatok lub problemy z alergią i boryka się z katarem. Natomiast niemowlę do 12 miesiąca życia może chrapać przez zbyt miękkie elementy chrzęstne w krtani. Jeśli dziecko chrapie i jednocześnie ma powyżej roku i nie zmaga się z żadną infekcją – warto udać się na wizytę do lekarza, zbadać problem i się go pozbyć. Zaburzenia snu wpływają negatywnie na jakość życia, a w przypadku dzieci mogą również spowolnić ich rozwój i powodować w przyszłości różne problemy. Właśnie z tego powodu leczenie chrapania jest takie ważne.

Czy chrapanie może być niebezpieczne?

O ile rzadkie chrapanie spowodowane katarem czy dużym zmęczeniem nie jest niebezpieczne, tak już regularne dolegliwości spowodowane budową anatomiczną, alergią czy otyłością mogą przyczyniać się do powstania różnych chorób lub same mogą być objawem jednej z nich. Według statystyk każdej nocy z chrapaniem zmaga się około 10% ludzkości. 80% z tej grupy stanowią mężczyźni, a dla 60% z tych osób chrapanie jest tylko odruchem fizjologicznym i nie oznacza żadnego zagrożenia dla zdrowia czy życia. Pozostałe 40% osób ma natomiast poważny problem, jakim jest bezdech senny. Co 10 osoba, która chrapie w nocy, boryka się z OBPS, czyli z obturacyjnym bezdechem podczas snu. Jest to zaburzenie, które może spowodować wiele groźnych schorzeń i może prowadzić do zagrożenia życia. Na czym bezdech senny tak właściwie polega? Podczas spania przepływ powietrza jest znacznie utrudniony i może sprawiać kłopot podczas nabierania powietrza do płuc. Natomiast osoby, które zmagają się z OBPS mogą oddychać podczas snu, ale czasami nabrane powietrze po prostu nie trafia tam gdzie powinno, czyli do płuc. Taki stan trwa kilka lub kilkanaście sekund, w skrajnych wypadkach może trwać nawet minutę. W tym czasie wzrasta stężenie dwutlenku węgla we krwi i stanowi do sygnał dla mózgu (a właściwie ośrodka oddechowego w mózgu), który informuje mięśnie oddechowe (czyli mięśnie klatki piersiowej i przeponę), że należy natychmiast przywrócić właściwy oddech. Tym samym po bezdechu sennym następuje zawsze gwałtowny wdech. Specjaliści uważają, że krótkotrwałe przerwy w oddychaniu podczas snu towarzyszą każdemu człowiekowi na świecie, ale jeśli występują ponad 10 razy w ciągu godziny to można wtedy już mówić o problemie, z którym powinno się walczyć. Podczas bezdechu mózg wysyła informacje do odpowiednich miejsc w organizmie i tym samym następuje szybkie przywrócenie normalnego oddechu, co ma związek z wybudzeniem chorego ze snu. Każdy bezdech jest związany z wybudzeniem, oznacza to, że sen chorego jest płytki, niespokojny i ciągle przerywany, dochodzi także wtedy do niedotlenienia tkanek (przez krótki czas), wzrasta ciśnienie tętnicze oraz przyspiesza bicie serca. Bezdechowi często towarzyszy pocenie, a czasami i sinienie.

Jakie choroby powoduje bezdech senny?

Zarówno w przypadku bezdechu sennego, jak i takiego schorzenia jak chrapanie, leczenie, a wcześniej badania, jest niezwykle potrzebne. Jeśli chory nie zdecyduje się leczyć bezdechu mogą w jego przypadku pojawić się różne choroby bądź nasilają się objawy schorzeń, z którymi już się boryka. Co może powodować bezdech senny?

niewydolność serca;
zaburzenia rytmu serca;
choroba niedokrwienną serca, a także większe ryzyko zawału serca;
nadciśnienie tętnicze i płucne;
cukrzyca typu 2, nietolerancja glukozy czy zespół metaboliczny;
przewlekła obturacyjna choroba płuc;
depresja;
problemy z koncentracją i pamięcią;
impotencja;
bóle głowy (poranne);
nadwagę i otyłość;
nykturia (częste oddawanie moczu w nocy).

Kogo najczęściej dotyczy problem bezdechu sennego? Dolegliwość ta najczęściej dotyka mężczyzn po 40 roku życia, którzy zmagają się także z nadwagą bądź otyłością. Bezdech często pojawia się również i u kobiet po 55 roku życia. Przypadłość ta ma związek z nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami hormonalnymi.

Jak sprawdzić czy ma się bezdech senny?

Osoba borykająca się z bezdechem sennym może nie mieć pojęcia o swojej chorobie. Aby sprawdzić, czy problem ten kogoś dotyczy należy poprosić o pomoc kogoś bliskiego – partnera bądź domownika. Osoba ta powinna obserwować chorego podczas snu, gdy ten chrapie. Tylko tak można się dowiedzieć, czy cierpi się na bezdech senny. Jeśli osoba śpiąca przestanie na chwilę oddychać – należy ją o tym bezzwłocznie poinformować i nakłonić na konsultację z lekarzem. Takie postępowanie może uratować ko
muś życie. Chrapanie to problem, który dotyka nawet 13 milionów Polaków, a 1,5 miliona z nich boryka się również z bezdechem. Niestety, wiele z tych osób nie zdaje sobie nawet sprawy ze swoich dolegliwości bądź je bagatelizuje i nie decyduje się ani na leczenie chrapania, ani bezdechu.

Diagnostyka chrapania i bezdechu sennego – na czym polega?

Osoba, która chrapie lub podejrzewa u siebie bezdech senny powinna udać się do lekarza, który zleci specjalne badanie, dzięki któremu będzie można wdrożyć leczenie (chrapania i / lub bezdechu sennego). Jak wygląda takie badanie? Chory musi zostać na noc w szpitalu bądź ośrodku diagnostycznym. Tam zostaje podłączony do wielu przyrządów, które umożliwiają monitorowanie parametrów podczas snu, między innymi: EKG, EEG, EMG, EOG, pulsoksymetr, czujniki termistorowe, czujniki tensometryczne, czujniki położenia ciała, głośnik itd. Pomiary powinny trwać minimum 6 godzin, aby dać wiarygodny wynik.

Na czym polega leczenie chrapania?

Nie istnieje jedna metoda, która pomoże wyleczyć chrapanie. Leczenie w tym przypadku jest zależne od przyczyny dolegliwości. Jeśli chrapanie ma związek z wadami anatomicznymi – wymagana jest interwencja chirurga, a jeśli przyczyną są polipy lub przerośnięte migdałki – problem należy usunąć chirurgicznie. Po kilku godzinach od zabiegu można bezpiecznie wrócić do domu. Jeśli natomiast chrapaniu towarzyszy niebezpieczny bezdech, metody są inne – np. zmniejsza się masę języka lub podniebienia bądź zaleca stosować podczas spania specjalny aparat CPAP, który pomaga oddychać.