Niezawodne sposoby na chrapanie

Chrapanie to przypadłość, która dotyka wiele osób. Często jest uznawała za wstydliwą i nieszkodliwą, więc bywa również bagatelizowana. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że chrapanie może być niebezpieczne i może znacząco obniżać jakość snu innych domowników. Z tych powodów warto uznać chrapanie za problem i postarać się z niego wyleczyć. Jakie sposoby na chrapanie warto przetestować? 

Czym jest chrapanie?

Chrapanie nie jest samo w sobie uznawane za chorobę. Jest jednak objawem pewnych zaburzeń oddychania, jakie występują podczas snu. Mogą być one (choć nie muszą) być związane z problemami zdrowotnymi. Nikt jednak nie zaprzeczy, że chrapanie jest bardzo kłopotliwe. Zwłaszcza dla osób, które śpią z nami w jednym pomieszczeniu bądź śpią po drugiej stronie cienkiej ściany. Dźwięki, jakie wydobywa chrapiąca osoba mogą osiągnąć bardzo duże natężenie – nawet 90 decybeli. Warto zauważyć, że standardowa kosiarka do trawy wytwarza około 70-95 decybeli. Trudno uwierzyć, że ktoś mógłby zasnąć obok działającej kosiarki.

Dlaczego tak właściwie chrapiemy? Uciążliwe i głośne odgłosy, jakie niektórzy wydają w nocy, są skutkiem utrudnionego przepływu powietrza przez gardło. Co się dzieje? Chodzi o to, że kiedy śpimy, nasze gardło się zwęża i to znacznie. Tylna gardziel, dotykając nasady języka, opada w dół. W ten sposób powstaje niewielka szczelina i tylko dzięki niej jesteśmy w stanie normalnie oddychać. Powietrze, które przechodzi przez górne drogi oddechowe sprawia, że wiotkie ściany są wprawiane w ruch i w ten sposób powstają wibracje gardzieli oraz języka. Jeśli przepływ powietrza jest zbyt mały pojawiają się głośne dźwięki, które nazywamy chrapaniem.

Przyczyny chrapania  

Nie wszyscy ludzie chrapią. Co sprawia, że niektórzy z nas borykają się z tym problemem każdej nocy? Przyczyny chrapania mogą być różne. Wśród najpopularniejszych możemy wymienić:

• krzywą przegrodę nosową – problem ten może być wrodzony lub być skutkiem urazów związanych np. z bójką lub wypadkiem;
• niedrożność nosa z powodu polipów jamy nosa;
• przerost bądź obrzęk małżowin nosowych;
• przerost nasady języka bądź języczka;
• przerost migdałków;
• nieprawidłowa budowa podniebienia miękkiego, przez które jest ono zbyt miękkie i wiotkie;
• inne wrodzone wady anatomiczne górnych dróg oddechowych;
• obniżone napięcie mięśni gardła oraz języka;
• nadwaga i otyłość;
• alergie.
• przyjmowanie leków zwiotczających mięśnie; uspokajających lub antydepresyjnych;
• regularne i długotrwałe palenie papierosów;
• spania na wznak.

Powyższe czynniki sprawiają, że chrapanie towarzyszy śpiącej osobie każdej nocy. Jednak w niektórych sytuacjach chrapanie dotyczy również tych osób, które normalnie nie mają z tym najmniejszego problemu. Jakie to sytuacje?

• powodujące niedrożność dróg oddechowych przez jakiś czas, np. przeziębienie, zapalenie zatok;
• spożycie sporych ilości alkoholu;
• duży wysiłek fizyczny w ciągu dnia;
• duże zmęczenie.

Chrapanie zależy również między innymi od wieku czy płci. Chrapanie rzadko przytrafia się dzieciom i młodym osobom. Kobiety mają z nim zwykle problem po menopauzie. A u dorosłych mężczyzn może pojawić się już po 40 roku życia, statystycznie zmagają się oni z nadmiarem kilogramów i nadciśnieniem tętniczym, ale często palą również papierosy. Mężczyźni jednak zdecydowanie częściej chrapią niż kobiety. Dlaczego tak się dzieje? Wynika to z tego, że mężczyźni i kobiety mają inną budowę anatomiczną szyi. W przypadku panów charakteryzuje się ona większą ilością tkanek oraz mięśni. Natomiast kiedy chrapie dziecko zwykle jest to spowodowane częstymi infekcjami, które powodują powiększenie rozmiaru trzeciego migdałka. Dziecko może chrapać również wtedy, gdy boryka się z niedrożnością nosa, czyli wtedy kiedy jest przeziębiony, przechodzi zapalenie zatok lub zmaga się z katarem alergicznym. Dzieci do 12 miesiąca życia również mogą chrapać, co ma związek z wiotkością elementów chrzęstnych w krtani. Jeśli dziecko chrapie, a nie zmaga się w tym czasie z żadną infekcją – powinniśmy skonsultować się z lekarzem. Zaburzenia snu mogą spowolnić jego rozwój.

Chrapanie – zagrożeniem dla zdrowia?

Jeśli ktoś chrapie w nocy, nie oznacza to od razu, że jego życie jest zagrożone.  Około 10% ludzi chrapie, w tym 80% to mężczyźni. U 60% z nich uznaje się, że jest to odruch fizjologiczny i nie ma nic wspólnego ze stanem zagrożenia zdrowia. Jednak w przypadku pozostały – chrapanie jest zwykle objawem bardzo niebezpiecznego bezdechu sennego. Co 10 osoba chrapie z powodu obturacyjnego bezdechu podczas snu – OBPS. Jest to zaburzenie, które powoduje rozwój wielu groźnych chorób i prowadzi do zagrożenia życia. Bezdech senny polega na tym, że podczas oddychania przepływ powietrza jest utrudniony i z tego powodu może pojawić się problem z nabraniem powietrza do płuc. Osoba chora oddycha, ale powietrze nie może trafić do jej płuc. Taki stan trwa od kilku sekund do minuty. Wówczas wzrasta we krwi stężenie dwutlenku węgla. Jest to sygnał dla ośrodka oddechowego w mózgu, który informuje, że ze śpiącym człowiekiem dzieje się coś złego. Wtedy mózg pobudza do pracy inne mięśnie oddechowe – mięśnie klatki piersiowej oraz przeponę. Po bezdechu sennym następuje zawsze gwałtowny wdech.

Zdaniem specjalistów badających sen, takie krótkotrwałe przerwy dotyczą niemal wszystkich ludzi. Jeśli jednak pojawiają się częściej niż 10 razy w ciągu godziny możemy mówić o poważnym problemie zdrowotnym. Każdy bezdech sprawia, że mózg wysyła informację o tym, że należy przywrócić normalne oddychanie poprzez wybudzenie chorego ze snu. Każdy bezdech to wybudzenie. Oznacza to, że sen osoby cierpiącej na to schorzenie jest ciągle przerywany, płytki i niespokojny, dochodzi również do niedotlenienia tkanek przez krótki czas, wzrasta ciśnienie tętnicze i przyspiesza akcja serca. Ponadto bezdechowi sennemu towarzyszy silne pocenie się, a nawet sinienie.

Do czego prowadzi bezdech senny?

Nieleczony bezdech senny prowadzi do wielu groźnych chorób lub nasilenia się objawów już istniejących dolegliwości. Należą do nich:

• nadciśnienie tętnicze,
• zaburzenia rytmu serca,
• niewydolność serca,
• choroba niedokrwienna serca, większe ryzyko zawału serca,
• zaburzenie krążenia mózgowego, co powoduje ryzyko udaru mózgu,
• nadciśnienie płucne,
• przewlekła obturacyjna choroba płuc;
• cukrzycę typu 2, zespół metaboliczny, nietolerancja glukozy,
• depresja,
• problemy z koncentracją i pamięcią,
• impotencja,
• nykturia – częste oddawanie moczu w nocy,
• poranne bóle głowy,
• przyrost masy ciała.

Najbardziej narażeni na bezdech senny są silnie chrapiący mężczyźni powyżej 40 roku życia. Zwłaszcza ci, którzy zmagają się z nadwagą bądź otyłością, a także kobiety po 55 roku życia. Bezdech często towarzyszy zaburzeniom hormonalnym lub nadciśnieniu tętniczemu.

Jak zauważyć objawy?

Chory zwykle nie jest świadomy tego, że cierpi na bezdech senny. Zareagować muszą jego domownicy lub jego partner. Należy bowiem obserwować chorego podczas snu, kiedy chrapie. Jeśli zaobserwujemy wtedy niepokojące bezdechy powinniśmy poinformować o tym fakcie, a następnie nakłonić na konsultację z lekarzem. W ten sposób można uratować bliskiej osobie życie. Problem chrapania może dotyczyć nawet 13 milionów Polaków, natomiast bezdechu sennego – 1,5 miliona. Większość z nich jednak nie podejmuje leczenia.

Diagnostyka chrapania i bezdechu sennego

Osoby zgłaszające się z podejrzeniem chrapania i / lub bezdechu sennego, są poddawane badaniom, które mają potwierdzić diagnozę i wdrożyć właściwe leczenie. Chory zwykle najpierw jest kierowany na badanie poligraficzne snu – czyli na całonocne badanie przeprowadzone w szpitalu lub ośrodku diagnostycznym. Polega ono na całonocnym monitorowaniu parametrów pacjenta. Na wyniki polisomnografii składają się wyniki: EKG (elektrokardiografia, czyli zapis miarowości pracy serca), EEG (elektroencefalografia, czyli ocena bioelektrycznej aktywności mózgu), EMG (elektromiografia, czyli ocena funkcji nerwów i mięśni), EOG (elektrookulografia, czyli rejestracja ruchów gałki ocznej). Ponadto bada się również:

• nasycenie hemoglobiny tlenem (za pomocą pulsoksymetru);
• ruchy klatki piersiowej oraz brzucha (za pomocą pasów z czujnikami tensometrycznymi);
• ruch powietrza przez usta i noc (za pomocą czujników termistorowych);
• położenie ciała (za pomocą czujnika położenia ciała);
• temperaturę ciała.
• głośność chrapania (za pomocą głośnika).

Badanie często nagrywa się również kamerą. Wszystkie czujniki i urządzenia stosowane podczas takiego badania pozwalają dowiedzieć się specjalistom, jak dokładnie przebiega sen chorego i jak zachowuje się jego ciało w nocy. Pomiary te muszą trwać minimum 6 godzin, aby wyniki polisomnografii były wiarygodne.

Sposoby na chrapanie – leczenie

Jakie są sposoby na chrapanie? Nie ma jednej skutecznej metody. Sposób leczenia chrapania zależy od jego przyczyny:

• chrapanie spowodowane wadami anatomicznymi (skrzywiona przegroda nosowa, przerost podniebienia lub języka) – leczenie polega na korekcie chirurgicznej;
• polipy jamy nosowej lub przerośnięte migdałki – leczenie polega na chirurgicznym usunięciu problemu.

Leczenie w tych przypadkach jest krótkie, już po kilku godzinach od zabiegu chory może opuścić szpital lub klinikę i udać się do domu.

W przypadku, gdy chrapaniu towarzyszą bezdechy stosuje się inne metody. Często zmniejsza się masy podniebienia lub języka. Inną metodą jest stosowanie w nocy aparatu CPAP, który wspomaga oddychanie.

Domowe sposoby na chrapanie

Jakie są domowe sposoby na chrapanie, kiedy jego przyczyna jest nieoczywista? Z tym problemem może nam pomóc zmiana pewnych nawyków.

• eliminacja używek – należy zrezygnować z alkoholu i papierosów, ale również i środków uspokajających oraz nasennych;
• dobór odpowiedniej poduszki i pozycji, w której śpimy – nie należy spać na wznak, najlepiej spać na boku lub na brzuchu. Należy również dobrać niezbyt wysoką poduszkę. Warto zakupić poduszkę anatomiczną, która dostosowuje się do pozycji śpiącego;
• redukcja tkanki tłuszczowej;
• właściwe warunki do spania – temperatura powinna wynosić około 20 stopni Celsjusza, a powietrze nie powinno być zbyt suche. Warto stosować nawilżacze powietrza.  
• regularny sen – 7-8 godzin snu na dobę i regularny rytm w ciągu dnia sprzyja spokojnemu snu;

środki na chrapanie lub ułatwiające oddychanie – można je znaleźć w aptece lub specjalnych sklepach. Warto zdecydować się np. na suplementy diety, takie jak Snoran Plus. Suplementy tego rodzaju to znakomita i całkowicie bezinwazyjna metoda pozwalająca zasnąć i spać spokojnie.